Bạn có sẵn sàng bán đi những cuộc trò chuyện riêng tư nhất của mình để đổi lấy vài đồng đô la? Một ứng dụng mới mang tên Neon Mobile đang làm mưa làm gió trên App Store của Apple tại Mỹ, thậm chí còn vươn lên vị trí thứ 2 trong danh mục Mạng xã hội. Ứng dụng này hứa hẹn sẽ trả tiền cho bạn để ghi âm các cuộc gọi điện thoại, sau đó bán dữ liệu âm thanh này cho các công ty AI. Nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng đằng sau lời mời gọi “kiếm tiền dễ dàng” là một sự đánh đổi lớn về quyền riêng tư mà có thể bạn chưa lường hết.
Kiếm tiền từ cuộc gọi: Lợi ích hấp dẫn nhưng tiềm ẩn rủi ro
Neon Mobile tự quảng bá như một công cụ giúp bạn kiếm thêm thu nhập, với lời hứa hẹn “hàng trăm, thậm chí hàng nghìn đô la mỗi năm” chỉ bằng cách cấp quyền truy cập vào các cuộc trò chuyện của bạn. Theo thông tin từ Neon, bạn sẽ nhận được 30 cent cho mỗi phút khi gọi cho người dùng Neon khác và tối đa 30 đô la mỗi ngày khi gọi cho bất kỳ ai. Ứng dụng này còn trả tiền cho việc giới thiệu người dùng mới. Sự hấp dẫn về tài chính đã khiến Neon có một bước nhảy vọt đáng kinh ngạc trên bảng xếp hạng App Store.
Chỉ trong một thời gian ngắn, Neon đã từ vị trí thứ 476 vào ngày 18 tháng 9, vọt lên top 10, rồi nhanh chóng chiếm giữ vị trí thứ 2 trong danh mục ứng dụng xã hội miễn phí hàng đầu của iPhone. Thậm chí, ứng dụng này còn từng lọt vào top 7 và sau đó là top 6 ứng dụng tổng thể (bao gồm cả game) trên App Store. Sự phổ biến chóng mặt này cho thấy một bộ phận người dùng sẵn sàng đánh đổi quyền riêng tư để kiếm tiền, bất chấp những rủi ro tiềm ẩn.
Cái giá của sự tiện lợi: Khi dữ liệu cá nhân trở thành hàng hóa
Điểm mấu chốt của Neon nằm ở điều khoản dịch vụ (ToS) của họ. Ứng dụng này có khả năng ghi lại các cuộc gọi đến và đi của bạn. Mặc dù Neon quảng cáo rằng họ chỉ ghi âm phía bạn của cuộc gọi trừ khi bạn trò chuyện với một người dùng Neon khác, nhưng ToS lại cho phép Neon bán dữ liệu này cho “các công ty AI” với mục đích “phát triển, đào tạo, thử nghiệm và cải thiện các mô hình học máy, công cụ và hệ thống trí tuệ nhân tạo”. Đây là một sự xâm lấn sâu sắc của AI vào những lĩnh vực từng được coi là riêng tư.
Đáng lo ngại hơn, điều khoản dịch vụ của Neon cấp cho công ty một giấy phép rất rộng rãi đối với dữ liệu người dùng của bạn. Họ có quyền “độc quyền, không thể hủy bỏ, có thể chuyển nhượng, miễn phí bản quyền, được trả đầy đủ trên toàn thế giới để bán, sử dụng, lưu trữ, chuyển giao, hiển thị công khai, thực hiện công khai, truyền đạt tới công chúng, sao chép, sửa đổi… tạo ra các tác phẩm phái sinh… và phân phối bản ghi âm của bạn, toàn bộ hoặc một phần, dưới bất kỳ định dạng hoặc kênh truyền thông nào”. Điều này tạo ra rất nhiều kẽ hở pháp lý để Neon có thể làm nhiều điều với dữ liệu của bạn hơn những gì họ công bố. Các chuyên gia pháp lý như Jennifer Daniels và Peter Jackson cũng chỉ ra rằng việc ghi âm một phía có thể là cách để né tránh luật nghe lén, và có khả năng Neon vẫn ghi âm toàn bộ cuộc gọi nhưng chỉ loại bỏ giọng nói của bên kia khỏi bản ghi cuối cùng.
Ngoài ra, các chuyên gia còn lo ngại về mức độ ẩn danh hóa dữ liệu thực sự. Mặc dù Neon tuyên bố xóa tên, email và số điện thoại trước khi bán dữ liệu, nhưng công ty không tiết lộ các đối tác AI sẽ sử dụng dữ liệu đó như thế nào. Dữ liệu giọng nói của bạn có thể bị lạm dụng để tạo ra các cuộc gọi giả mạo, giọng nói giả mạo (deepfake) giống hệt bạn, hoặc thậm chí là lừa đảo. “Khi giọng nói của bạn đã ở đó, nó có thể được sử dụng để lừa đảo,” luật sư Jackson cảnh báo. Neon cũng không tiết lộ danh tính của các đối tác hay những gì họ được phép làm với dữ liệu của bạn, đồng thời luôn tiềm ẩn rủi ro vi phạm dữ liệu như bất kỳ công ty nào nắm giữ thông tin giá trị.
Việc một ứng dụng như Neon có thể tồn tại và đạt thứ hạng cao trên App Store là một dấu hiệu cho thấy AI đã len lỏi sâu vào cuộc sống của người dùng. Mặc dù có thể bạn cảm thấy nếu dữ liệu của mình đã bị bán đi rồi thì việc kiếm lời từ đó cũng không sao, nhưng bạn có thể đang chia sẻ nhiều thông tin hơn mình nghĩ và đặt quyền riêng tư của những người khác vào rủi ro. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đánh đổi sự riêng tư của mình và của những người bạn tương tác hàng ngày.
